درگذشت صنعالله ابراهیم، نویسنده برجسته معاصر عرب
صنع الله ابراهیم، نویسنده مصری و یکی از صداهای شاخص و تاثیرگذار ادبیات عربی در 88 سالگی در قاهره از دنیا رفت.
به گزارش سمر به نقل از خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) صنعالله ابراهیم، نویسنده شاخص و جریانساز ادبیات معاصر عرب، روز چهارشنبه ۲۲ مرداد ۱۴۰۴ (۱۳ اوت ۲۰۲۵) در ۸۸ سالگی به دلیل ابتلا به ذاتالریه در یکی از بیمارستانهای قاهره درگذشت.
احمد فؤاد هنو، وزیر فرهنگ مصر، در پیامی، ابراهیم را «یکی از ستونهای اصلی روایت عربی معاصر» توصیف کرد و گفت: «آثار او با عمق نگاه و تعهد همیشگی به مسائل میهن و انسان متمایز بود و نمونهای از هنرمندی است که میان حس خلاقه و آگاهی انتقادی پیوند برقرار کرد.»
صنعالله ابراهیم سال ۱۹۳۷ در قاهره متولد شد. علاقه به داستان و رمان را از پدر خود، که او را «قصهگویی ماهر» و صاحب کتابخانهای غنی از آثار جهانی و تازههای نشر توصیف میکرد، به ارث برد. وی تحصیلات خود را در رشته حقوق آغاز کرد اما بهزودی به فعالیتهای سیاسی و روزنامهنگاری روی آورد. او به جریان چپ پیوست و همین فعالیتها باعث بازداشتهای کوتاهمدت و سپس زندانی شدن به مدت پنج سال (۱۹۵۹ تا ۱۹۶۴) شد. تجربه زندان الهامبخش آثار متعددی از جمله «یومیات الواحات» بود.
ابراهیم پس از آزادی، در خبرگزاری رسمی مصر و سپس در بخش عربی آژانس خبری «آدن» آلمان شرقی در برلین فعالیت کرد. او مدتی نیز با بورسیه برای تحصیل در رشته فیلمبرداری سینمایی به مسکو رفت. در سال ۱۹۷۴ به مصر بازگشت و بهطور کامل به نویسندگی و ترجمه پرداخت. برخی از آثارش بعدها به سریالها و فیلمهای سینمایی تبدیل شدند.
صنعالله ابراهیم را میتوان از مهمترین صداهای رماننویسی عربی مدرن دانست. او در آثار خود غالباً به رویکردی مستندگونه روی میآورد؛ رویکردی که در آن روایت داستانی با اسناد، گزارشها و دادههای واقعی درهممیآمیزد و به مسائل روز جامعه و جهان میپردازد.
از این نویسنده، آثاری ماندگار در ادبیات عرب بر جای مانده است که از جمله آنها میتوان به «کمیته»، «ذات»، «شرف»، «ستاره اوت»، «بیروت بیروت»، «گل سرخ» و «أمریکانلی» اشاره کرد. او بهخاطر سبک مستندگونه که ترکیبی از ادبیات و روزنامهنگاری است و به مسائل سیاسی و اجتماعی میپردازد، شهرت داشت.
ابراهیم در سال ۲۰۰۳ جایزه رمان عربی شورای عالی فرهنگ مصر را به نشانه اعتراض به وضعیت فرهنگی و سیاسی نپذیرفت. از جمله افتخارات ادبی او میتوان به دریافت جایزه ابن رشد برای اندیشه آزاد (۲۰۰۴) و جایزه کفافیس (۲۰۱۷) اشاره کرد.
با درگذشت صنعالله ابراهیم، ادبیات عرب یکی از صداهای متمایز و بیپروای خود را از دست داد؛ صدایی که از تجربه زیستهاش در سیاست، زندان و روزنامهنگاری برای خلق رمانهایی بهره گرفت که تا سالها در حافظه ادبیات باقی خواهند ماند.
